Ekşi Maya

Ekşi mayaya ilk defa 2 yıl önce sevdalandım . İlk sevmeye başladığımda bu kadar vazgeçilmez bir aşk olduğunu bilmiyordum . Ama çok fena bağlıyormuş kendine .

İlk defa Bozcaada’ da çok meşhur olmuş bir ekmekten satın almak istediğimde başladı bu sevda .

Herkes ‘çılgınlar gibi’ bir ekmekten bahsediyordu. Sonradan gurme tarafım kendine engel olamadı ve ‘bende almalıyım’ moduna geçiş yaptı . Bu kadar anlatılan ne olabilir ki dedim . Pazarda  köylü teyzelerin 5 liraya sattığı tekerlek kadar olan ekşi mayalı  ekmekten ne farkı olabilir ki dedim . Ve hemen iletişime geçtim , bana tekrar mail atıp listeye adımı yazdırmam gerektiğini söylediler; ‘Ama önümüzde ki 1,5 ay tamamen dolu ‘ dediler ayrıca . Ben iyice meraklandım , hem 20 tl (en az ) hem 1,5 aylık bir  sıra ! .

Bozcaada’ya gelince gelip ekmeğimizin tadına bakabilirsiniz önerisi de geldi ama mekan Bozcaada’nın dışında kalınca bisiklet ile gitmek zor gelince kaldı . Zaten Mehmet gurur yapmıştı ‘ben bir ekmeğin peşine düşmem’ diye , ve derken anladım ki ben bu ekmeği tadamayacağım .

Ve tadamadım ,( halen ). Tadanlardan dinledim bir süre; muhteşem, harikulade , enfes diye …Sonra ‘kalk kızım Serra , kendi mayanı kendin tut , ekmeğini yap ‘ dedim. Ve gerçekten vazgeçilmez bir tutkunun içinde buldum kendimi. Ekşi maya tutkusu…

Hemen internetten aradım ,taradım bana en uygun tarifi buldum . Onlarca tarif arasında Cafe Fernando ‘nun tarifini seçtim. 1. denemem , 2. denemem, 3. denemem  hep hüsran oldu . Hiç coşamadı mayam , kabaramadı , böyle göz göz  olmadı . Üstelik her şeyi kuralına uygun yapmıştım ,gramı gramına, ama olmadı . Son bir kez daha denemeye karar verdim aynı tarifi ve 4. denememde zafer benimdi . Artık yaşayan , canlı bir ekşi mayam vardı . Ona hoş geldin ailemize dedim ve 2. çocuğum gibi baktım .Sayesinde çok güzel ekmekler yaptım . Ama ona iyi  bir anne olamadım . Tatile giderken onu evde bıraktım , yalnız başına . Aç , susuz , unsuz. Eve döndüğümüzde kendini karartmış ve aramızdan ayrılmıştı .

Hemen her şeye yeniden başladım . Ve artık çok daha deneyimliydim . Maya yapma işini kavramıştım . Unutup öldürdükçe yenisini yaptım . Ve maya yapmak için en sevdiğim ay kesinlikle mayıs . Bütün doğanın uyandığı , kuş cıvıltılarını  duymak için pencereleri sonuna kadar açtığımız mayıs…

Ve bu mayısta yine sevgiyle yeni maya yaptım . Artık işi iyice öğrendiğimi gördüm . Geçen 2 yılda çok fazla tecrübe biriktirdim kendime . Mesela artık gramlar ve ölçüler ile uğraşmıyorum , sadece kıvamları önemsiyorum.

Pazarda ki teyzeye ‘sen nasıl yapıyorsun mayanı?’ diye sorduğumda ‘Unu ve suyu karıştır cıvık bir hamur yap  ,4-5 gün aynı hamuru un ve su ile besle ‘ diye kısacık anlatmıştı . Benim  şimdi uzun uzun bir girizgah yaptığıma bakmayın, mevzu aslında o pazarcı teyzenin söylediği kadar basit . Kendi püf noktalarınızı bulmanız yeter .

Bu kadar uzun yazdım çünkü ilk denemede olmadığını bilin istedim , sakın vazgeçmeyin istedim .  Her yiğidin bir yoğurt yiyişi varsa , her ekşi maya severin de bir maya tutuşu vardır. .

Veee benim deneyimlerim ;

İlk gün, 1 kahve fincanı tam buğday unu ile  1 kahve fincanı tatlı suyu geniş ve cam bir kasede , tahta bir kaşık ile iyice karıştırdıktan sonra temiz bir kavanoza aldım .Üzerini ince bir tül ile kapattıktan sonra yanmayan bir fırının içine koydum .

2. gün ; mayam ‘ben geldim ‘ demişti ve resmen çıldırmış gibi kabarmıştı. Bu moralimi yerine getirdi. Akşam aynı ölçülerde tekrar besledim mayamı , ama unu fazla gelmişti , 3. gün mayamda hiç bir gelişme yoktu .

3.gün ; bir miktar su ve un ile tekrar besledim mayamı , yine ilk 2 gün olduğu gibi fırında beklettim . Eğer sizin de mayanız 2. 3. ya da 4. günde böyle olursa endişe etmeyin ve onu beslemeye devam edin . Suyu fazla geldiyse un , unu fazla geldiyse su ilave edin .

4. gün mayam yine uyanmamıştı , önce havaların yeterince ısınmamasına bağladım ama sonra baktım ki ölçü ile olmayacak bu iş . Maya akışkan değildi . 4. gün besleme işlemini yaparken mayanın boza kıvamına gelmesini sağladım . Yani ne çok katı , ne çok akışkan . Çünkü unu bol olduğu zaman kabaramıyor , suyu bol olduğu zaman ise un dibe çöküyor ve üstte su birikintisi oluyor ve maya yine aktive olmuyor .

5. gün sabah uyandığımda ,ilk yaptığım gidip Buse’yi öpmek oldu . 😀 tabii ki hayır , uyuyan çocuk uyandırılır mı ? Fırına yani mayama bakmak oldu. O kocaman kabarcıkları gördüğümde ağlayacaktım . Hemen yarısını ayırım ekmek mayaladım , kalan mayayı tekrar ‘göz kararı’ boza kıvamına gelecek kadar besledim su ve un ile .

6. gün , mayam yine bana karşı çok cömertti . Bölerek besledim ve dostlarıma vermek için yeni mayalar ayırdım . ( bu arada köylerde bir inanış olduğunu öğrendim . İnsanlar bir birlerine mayalarını biraz korkarak verirmişler, çünkü mayanı verdiğin o mayayı yaşatamazsa senin mayanda ölürmüş)

7.gün , artık muhteşem bir mayaya sahibim . Tekrar besledim , ve yarısını ekmek yapmak için ayırıp diğer yarısını 3-4 günde bir besleyerek yaşatmak için ağzı sıkı bir kavanoz ile buzdolabına koydum .

Bu yıl, gün gün not ettim olanları , mayanın hareketlerini . Kesinlikle daha iyi gözlem yapmanızı sağlıyor bu maya günlüğü.

Ve benim okuyarak araştırarak sonra kendim deneyerek hem fikir olduğum bir kaç pratik püf noktası var . Eğer ekşi maya yapmaya kalkarsanız bu noktaları atlamayın ,

• Kesinlikle tahta kaşık (ya da porselen,seramik ) kullanın
• Kullandığınız saklama kapları mutlaka cam olsun (mayanın gelişimini  görmek açısından porselen pek sağlıklı değil )   ve mutlaka temiz.
• Ölçü işine çok takılmayın , kıvamınızın BOZA kıvamında olması yeterli ,ne çok akışkan, ne de katı bir hamur olmasın .
• Organik un kullanmanız daha sağlıklı ama şart değil , zaten ambalaja giren bir ürünün ne kadar organik olduğu tartışılır , ama ben city farm  markasından memnunum . Tam buğday unu kullanabilirsiniz (ama asla  beyaz un değil ) .
• Mayanız olana kadar ağzını sıkıca kapatmayın , nefes alabilsin . Dış dünya ile iletişimine engel olmayın 😀 ve sırtını sıcak tutun 🙂
• ev yeterince sıcak değilse kapağı kapalı bir fırın içinde bekletebilirsiniz.
• Beslerken geniş bir kase içinde en az 5 dakika boyunca karıştırın ve her defasında yeni bir saklama kabı kullanın .
• Musluk suyu kullanmayın .
• Ve ilk gün beslediğinizde ona ‘aramıza hoş geldin ‘demeyi unutmayın 🙂

Ve eğer gerçekten ekşi maya yapmak isterseniz asla pes etmeyin , olumsuzluklarda vazgeçmeyin .İlk denemede olmasa da 4. denemede oluyor ve bir bakmışsınız artık sizin de kendi püf noktalarınız olmuş .

Ve mis gibi kokan ekşi mayalı ekmekleriniz sofranın yıldızı olmuş